Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy (PPH) jest dokumentem, który określa wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, które powinny być przestrzegane przez pracowników. Instrukcja ta jest tworzona w celu ochrony i dobra pracowników, a także dla zapewnienia bezpieczeństwa i higieny w miejscu pracy. Bosch Dx025 to system zabezpieczeń, który zapewnia pracownikom bezpieczeństwo i higienę pracy. System ten łączy zaawansowane technologie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, dzięki czemu wszyscy pracownicy są w stanie przestrzegać wymagań. System oferuje również gwarancję bezpieczeństwa, dzięki której pracodawcy mogą mieć pewność, że ich pracownicy są chronieni.
Ostatnia aktualizacja: Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy oraz gwarancja Bosch Dx025
Z ogólnych przepisów bhp wynika obowiązek pracodawcy zapewnienia właściwych instrukcji na stanowiskach pracy. Z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 lipca 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm. ) nie wynika obowiązek ich przygotowania (a jedynie opiniowania) przez pracownika tej służby. Ze względu na rodzaj i zakres informacji, jakie powinna zawierać tego typu instrukcja najlepiej byłoby gdyby przygotował ją przełożony, osoba znająca tryb, sposób pracy na stanowisku oraz zagrożenia z nim związane - np. kierownik działu itp.
Jaką podstawę prawną przyjąć do takiego uzasadnienia, jeżeli jest ono poprawne?
Przepisy zobowiązujące pracodawcę do opracowania instrukcji stanowiskowych z zakresu bhp, nie ingerują szczegółowo w organizację pracy w danym zakładzie. Jedynym aktem normatywnym dotyczącym osób biorących udział w procesie tworzenia instrukcji jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. ) - r. s. b. h., stanowiące, że pracownik służby bhp jest obowiązany do ich opiniowania. Wyłącznie od pracodawcy zależy, komu powierzy opracowanie instrukcji, gdyż ma do tego uprawnienia wynikające z art. 100 i 211 pkt 7 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. : Dz. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. ) - dalej k. p.
W myśl art. 2374 § 2 k. pracodawca jest obowiązany wydawać szczegółowe instrukcje i wskazówki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach pracy. Podobnie, w § 41 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. ) powtórzono, że pracodawca jest obowiązany udostępnić pracownikom, do stałego korzystania, aktualne instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące:
1)stosowanych w zakładzie procesów technologicznych oraz wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników;
2)obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych;
3)postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi;
4)udzielania pierwszej pomocy.
Powyższe instrukcje powinny w sposób zrozumiały dla pracowników wskazywać czynności, jakie należy wykonać przed rozpoczęciem danej pracy, zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania pracy, czynności do wykonania po jej zakończeniu oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych, stwarzających zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników. Instrukcje dotyczące prac związanych ze stosowaniem niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych powinny uwzględniać informacje zawarte w kartach charakterystyki tych substancji i preparatów.
Przepisy bhp nie precyzują, kto powyższe instrukcje ma opracować. Na rynku można znaleźć wiele gotowych, "uniwersalnych" opracowań (w cenie od kilku do kilkudziesięciu złotych), jednakże często ich jakość pozostawia wiele do życzenia – są napisane bardzo ogólnikowo i w żaden sposób nie odnoszą się do stosowanych w danym zakładzie np. maszyn i urządzeń. Ze względu na swój poziom mogą jedynie stanowić bazę do opracowania szczegółowych instrukcji.
Pracodawca może również zlecić za wynagrodzeniem wykonanie takich instrukcji specjalistom spoza zakładu pracy, którzy przy udziale przedstawicieli pracowników macierzystego zakładu, stworzą dobre merytorycznie instrukcje, dostosowane do specyfiki konkretnego zakładu pracy.
Pracodawcy, nie chcąc ponosić dodatkowych kosztów, wybierają najczęściej trzecie rozwiązanie, tj. zlecają opracowanie instrukcji bhp swoim pracownikom. Bardzo istotnym jest wówczas, aby pracodawca na autora instrukcji wybrał osobę potrafiącą precyzyjnie i jasno sformułować właściwy przekaz pod adresem pracowników. Wybrany pracownik nie musi być wcale ekspertem w zakresie opracowywanej instrukcji, gdyż w jej opracowaniu mogą – i powinni – brać również udział: przedstawiciel danej komórki organizacyjnej najlepiej znający specyfikę i zagrożenia występujące na stanowisku pracy (np. jej kierownik) oraz pracownik służby bhp.
Pracodawcy, jak również osoby kierujące pracownikami, często stoją na stanowisku, że to pracownik służby bhp powinien zająć się opracowaniem instrukcji. Nie zawsze jest to jednak właściwe rozumowanie. W dużych zakładach pracy, w których występuje wiele stanowisk pracy, maszyn i urządzeń, substancji chemicznych itp., gdyby to "behapowiec" miał sam opracowywać instrukcje dla całej firmy, nie miałby czasu na realizację swoich podstawowych obowiązków (m. in. przeprowadzania kontroli stanowisk pracy). Nie każdy pracownik służby bhp, pomimo posiadania kwalifikacji formalnych, dobrej znajomości przepisów i zasad bhp, posiada również odpowiednią "umiejętność pisania", tak ważną przy tworzeniu tego typu opracowań. Ponadto obciążanie wyłącznie pracownika służby bhp opracowaniem instrukcji byłoby sprzeczne z przepisami § 2 ust. 1 pkt 10 i § 2 ust. 2 r. h., zgodnie z którymi do zadań pracownika służby należy ich opiniowanie.
Pracodawca, wydając polecenie wykonania instrukcji podległym pracownikom nie musi tłumaczyć się ze swojego wyboru. Przemawia za tym treść art. 100 § 1 k. p., zgodnie z którym pracownik jest obowiązany stosować się do poleceń przełożonych oraz art. 211 pkt 7 k. p., w myśl którego pracownik jest obowiązany współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.
Warto jeszcze przypomnieć, że zgodnie art. 23711a § 1 k. pracodawca powinien skonsultować opracowane instrukcje z pracownikami lub ich przedstawicielami.
Maciej Ambroziewicz
W dniu 28 marca 2020 roku wejdzie w życie rozporządzenie Ministra Energii w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych, które zastępuje dotychczas obowiązujące rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych.
Uzasadnieniem do podjęcia prac nad nowym rozporządzeniem były postulaty branży energetycznej podkreślające przede wszystkim konieczność dostosowania przepisów bhp do realiów wykonywania prac eksploatacyjnych przy urządzeniach energetycznych w zakresie kwalifikacji osób wykonujących te prace.
Przepisy nowego rozporządzenia nie stosuje się do prac wykonywanych przy urządzeniach energetycznych:
- w podziemnych zakładach górniczych w zakresie uregulowanym ustawą z dnia 9 czerwca 2011 roku „Prawo geologiczne i górnicze”,
- w obiektach jądrowych w zakresie regulowanym ustawą z dnia 29 listopada 2000 roku „Prawo atomowe”
- powszechnego użytku w zakresie ich obsługi,
- związanych z ruchem drogowym w zakresie uregulowanym ustawą z dnia 20 czerwca 1997 roku „Prawo o ruchu drogowym”,
- związanych z żeglugą śródlądową i morską w zakresie uregulowanym ustawą z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej oraz ustawą z dnia 18 września 2001 r. „Kodeks morski”.
Nowe przepisy określają wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy do prac eksploatacyjnych przy urządzeniach cieplnych, gazowych i elektroenergetycznych.
§2. 1) urządzenia energetyczne – urządzenia, instalacje i sieci, w rozumieniu przepisów prawa energetycznego, stosowane w technicznych procesach wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, dystrybucji, magazynowania oraz użytkowania paliw lub energii
Ustawodawca wprowadzając nowe rozporządzenie ujednolicił definicje pojęć używanych w energetyce, funkcje osób i zadania w obszarze organizacji prac jak i w sferze eksploatacji urządzeń energetycznych.
Jedną ze istotnych zmian jakie ustawodawca wprowadził jest wydzielenie prac eksploatacyjnych oraz prac pomocniczych przy urządzeniach elektroenergetycznych do wykonywania, których nie jest wymagane posiadanie kwalifikacji. 3) prace eksploatacyjne – prace wykonywane przy urządzeniach energetycznych z zachowaniem zasad bezpieczeństwa
i wymagań ochrony środowiska w zakresie:
§2. 4) prace pomocnicze przy urządzeniach energetycznych – prace niebędące pracami eksploatacyjnymi, do których zalicza się w szczególności prace: budowlane, malarskie, porządkowe, pielęgnacyjne, transportowe oraz związane z obsługą sprzętu zmechanizowanego;
Dodano również definicje określające rolę i zadania osób funkcyjnych w strukturze organizacji bezpiecznej pracy:
Osoby te mają decydujący wpływ na organizację bezpiecznej pracy przy urządzeniach energetycznych.
Instrukcje eksploatacji przy urządzeniach elektroenergetycznych
Prace eksploatacyjne w dalszym ciągu należy prowadzić na podstawie instrukcji eksploatacji.
Instrukcje eksploatacji opracowujemy dla każdego urządzenia energetycznego lub grup urządzeń energetycznych. Obowiązek, wg. zapisów nowego rozporządzenia, ten należy do pracodawcy.
Obowiązujące od marca 2020 roku instrukcje eksploracji dla urządzeń energetycznych powinny zawierać:
Nowością jest punkt 11 dotyczący wymagań kwalifikacyjnych personelu zajmującego się eksploatacją urządzeń energetycznych.
Należy pamiętać, że pracodawca jest odpowiedzialny za bieżące aktualizacje instrukcji eksploatacji.
Aktualizując istniejące instrukcje należy zwrócić szczególną uwagę na przytoczone powyżej zmiany definicji, funkcje poszczególnych osób biorących udział w eksploatacji urządzeń energetycznych ale również na zmiany organizacji prac eksploatacyjnych, wykazu prac pomocniczych, kwalifikacji prac przy urządzeniach energetycznych stwarzających możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego.
Podsumowanie
Artykuł pokrótce przybliża zmiany w zakresie instrukcji eksploatacji urządzeń energetycznych jakie będą obowiązywać od 26 marca 2020 roku. Szczegółowy zakres zmian jest określony w rozporządzeniu.
Zmiany w min zawarte w szerszym i bardziej szczegółowym zakresie pozwolą na odpowiednią organizację prac przy urządzenia energetycznych, dobór osób wykonujących prace pod kątem liczebności i kwalifikacji, zapewnienie odpowiedniego nadzoru, przygotowaniem i udostępnieniem miejsca pracy.
Literatura
INSTRUKCJA BHP
bezpiecznej obsługi i użytkowania pieca konwekcyjnego model 43
I. Podstawowe czynności przed rozpoczęciem pracy.
1. Pracownik obsługujący piec przed rozpoczęciem pracy powinien być zapoznany z dokumentacją techniczno-ruchową urządzenia.
ð przed uruchomieniem urządzenia sprawdź czy urządzenie zostało podłączone do gniazda posiadającego uziemienie
ð sprawdź czy wszystkie zabezpieczenia urządzenia są nie uszkodzone oraz zainstalowane we właściwy sposób,
ð przed użyciem wyczyścić komorę wypiekową wodą, a części zewnętrzne wilgotną szmatką.
ð przy pracy ciągłej - pokrętło minutnika przekręcić w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, na poz. I do momentu włączenia pieca, uważać aby nie przekręcić poza opór ustawienia
ðprzy pracy czasowej – pokrętło przekręcić w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara na poz. 60 minut - uważając aby nie przekręcić poza opór ustawienia, następnie ustawić wybrany czas pieczenia. Po upływie ustawionego czasu rozbrzmiewa sygnał akustyczny oznajmiający koniec pieczenia.
ð przekręcić pokrętło termostatu w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara na pozycję wybranej temperatury. Lampka kontrolna gaśnie jeśli ustawiona temperatura w piecu zostanie osiągnięta i ponownie zapala się kiedy piec jest nagrzewany.
2. Urządzenie przeznaczone jest tylko i wyłącznie do pieczenia i podgrzewania produktów spożywczych, użycie go do innych czynności jest zabronione.
3. Urządzenie może być obsługiwane tylko przez przeszkolony personel.
II. Podstawowe czynności podczas pracy.
ðpodczas pracy operator powinien korzystać z odzieży ochronnej wymaganej przepisami sanitarnymi,
ð należy zawsze pamiętać, że rozpoczęcie pieczenia ( włożenie pieczywa na blachach do pieca powinno się wykonywać dopiero wtedy gdy piec jest włączony, termostat jest ustawiony na żądaną temperaturę i kontrolka temperatury jest wyłączona,
ð przy wyjmowaniu pieczywa z urządzenia należy zawsze pamiętać iż istnieje ryzyko oparzenia w przypadku kontaktu z gorącymi elementami urządzenia lub pieczywem, dlatego zaleca się używanie rękawic termicznych do tych czynności.
III. Podstawowe czynności po zakończeniu pracy.
ð umyć urządzenie po wyłączeniu z zasilania i ostygnięciu. Do mycia nie stosować środków szorujących, oraz substancji zwierających chlor, amoniak i inne substancje żrące,
ð po umyciu urządzenie wytrzeć miękką i suchą szmatką.
ð do czyszczenia szkła używać jedynie wody, nie czyścić kiedy szkło jest jeszcze ciepłe,
ð wszystkie czynności konserwacyjne przewidziane DTR-ką mogą być wykonywane przez osobę uprawnioną z odpowiednimi kwalifikacjami.
ð o wszelkich nieprawidłowościach w pracy urządzenia niezwłocznie informować swojego
bezpośredniego przełożonego
ð w razie zaistnienia wypadku na urządzeniu natychmiast wyłączyć urządzenie od zasilania i
udzielić pierwszej pomocy ofierze wypadku
ð zabezpieczyć miejsce wypadku dla celów dochodzeniowych
ð powiadomić o zaistniałym wypadku bezpośredniego przełożonego
IV. Czynności zabronione:
ð używania urządzenia niezgodnie z przeznaczeniem
ð obsługi maszyny przez osoby nieprzeszkolone,
ð dokonywania napraw przez osoby nieupoważnione
ð użytkowania niesprawnego technicznie urządzenia.
ð w żadnym przypadku nie przykrywać rur wentylacyjnych urządzenia,
ð w żadnym przypadku nie używać stalowych szczotek do czyszczenia urządzenia.
UWAGA!
